Ομιλία κ. Σπύρου Πασχάλη στην Ημερίδα την οποία διοργάνωσε ο Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με θέμα: “ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ ΑΔΡΙΑΤΙΚΗΣ – ΙΟΝΙΟΥ – ΕΓΝΑΤΙΑΣ: Δημιουργώντας νέα δεδομένα στις μεταφορές & την επιχειρηματικότητα”, στις 5 Μαΐου 2017:
Για πάρα πολλά χρόνια ο θαλάσσιος διάδρομος της Αδριατικής αποτελούσε τον κεντρικό, έως και μόνο, δίαυλο εμπορίου ανάμεσα στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη.
Οι κακές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικράτησαν στην περιοχή της Βαλκανικής και Ανατολικής Ευρώπης τις προηγούμενες δεκαετίες, είχαν δημιουργήσει στεγανά, και απροσπέλαστα εμπόδια στην κυκλοφορία των αγαθών αλλά και των ανθρώπων.
Μόνη διέξοδο για το εμπόριο ανάμεσα στις περιοχές αυτές προσέφερε ο Θαλάσσιος Διάδρομος της Αδριατικής και ειδικότερα οι θαλάσσιες γραμμές ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία. Το σύνολο σχεδόν του διαμετακομιστικού εμπορίου και των εμπορικών συναλλαγών ανάμεσα στην Τουρκία, τη Βαλκανική συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ακόμα και του Ισραήλ, διακινούνταν δια θαλάσσης, από τα ελληνικά λιμάνια της Ηγουμενίτσας και της Πάτρας, κυρίως προς τα ιταλικά λιμάνια της Ανκόνα, του Μπάρι και του Πρίντεζι.
Η πραγματικότητα αυτή έθεσε τις βάσεις για την ισχυρή ναυτιλιακή παρουσία στη θάλασσα της Αδριατικής και του Ιονίου που όλοι γνωρίσαμε και έγινε τελικά αιτία για τη δημιουργία μεγάλων και πρωτοπόρων εταιρικών σχημάτων στον χώρο της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων. Τα πλέον σύγχρονα πλοία στην Ευρώπη, ικανά να μεταφέρουν γρήγορα και με συνέπεια ταυτόχρονα επιβάτες και φορτία, ναυπηγήθηκαν και δραστηριοποιήθηκαν για τις γραμμές και στις γραμμές αυτές. Το πέρασμα της Αδριατικής μειώθηκε από τη μια μέρα στην άλλη σχεδόν στον μισό χρόνο, γεγονός με τεράστια πλεονεκτήματα για τη μεταφορά φορτίων και εμπορευμάτων, κυρίως των ευπαθών, ενώ οι συνθήκες ταξιδιού και το επίπεδο των υπηρεσιών ήταν πρωτόγνωρο για την περιοχή και ανάλογα με τα αντίστοιχα προσφερόμενα μέχρι τότε από κρουαζιερόπλοια.
Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι οι εξαιρετικής ποιότητας υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής επιβατηγού ναυτιλίας που γνωρίζουμε όλοι σήμερα, ξεκίνησαν ακριβώς σε αυτήν την περιοχή του κόσμου, σε αυτόν τον θαλάσσιο διάδρομο: στην Αδριατική.
Σήμερα, αρκετά χρόνια μετά, βρισκόμαστε ενώπιον της ανάγκης να επαναπροσδιορίσουμε τη σημασία του θαλάσσιου αυτού άξονα, όχι μόνο για τη ναυτιλιακή κοινότητα, όχι μόνο για τους εμπλεκόμενους στις εμπορευματικές μεταφορές αυτές καθαυτές, αλλά κυρίως για τις περιοχές που περιβάλλουν την Αδριατική και το Ιόνιο, τις τοπικές κοινωνίες που είναι άρρηκτα δεμένες με αυτές τις θάλασσες και των οποίων η κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη εξαρτάται άμεσα από την ύπαρξη και αναβάθμιση του διαδρόμου αυτού. Η ανάπτυξη και ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου του θαλάσσιου διαδρόμου της Αδριατικής και του Ιονίου επομένως, επιδρά άμεσα και καίρια στην οικονομική ευημερία των Χωρών που την περικλείουν και εν τέλει των ανθρώπων που ζουν σε αυτές.
Είναι κατά συνέπεια βασικό να αντιληφθούμε όλοι ότι υπάρχει κοινό όφελος για συνεργασία ανάμεσα στις διαφορετικές χώρες, στις διαφορετικές περιοχές, και στους διαφορετικούς επιχειρηματικούς φορείς που συνδέονται και δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Λιμάνια, ναυτιλιακές εταιρείες, μεταφορείς και λοιπές σχετικές επιχειρήσεις, τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και κεντρική κυβέρνηση, πρέπει να συνεργαστούμε για να θέσουμε τους στόχους και να προχωρήσουμε γρήγορα στην υλοποίησή τους για το κοινό καλό.
Πρέπει να γίνει κοινός τόπος ότι η ανάπτυξη και πρόοδος της περιοχής θα φέρει ευημερία και καλή γειτονία σε όλους.
Αντίθετα, σε αρκετές περιπτώσεις έχουμε παρατηρήσει ο σχεδιασμός αλλά και η υλοποίησή του να γίνεται σπασμωδικά, μεμονωμένα, χωρίς συνεννόηση και χωρίς κατανόηση των προβληματισμών και των αναγκών όλων των εμπλεκομένων. Συνέπεια αυτού είναι, οι συνήθως καλές προθέσεις και ενδεχομένως και καλές ιδέες, να μην καταλήγουν σε πρακτικά βιώσιμα αποτελέσματα και σε ορισμένες περιπτώσεις να δημιουργούν ακόμα και μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που στόχευαν να λύσουν.
Και μια που σήμερα έχουμε τη χαρά και την τιμή να μας φιλοξενεί ένα από τα σημαντικά λιμάνια της περιοχής, δράττομαι της ευκαιρίας να τονίσω ότι ειδικά στον τομέα των λιμενικών υποδομών και υπηρεσιών υπάρχει μεγάλο περιθώριο συνεργασιών και συνεργειών με τις ναυτιλιακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Με συνεργασία και συνεννόηση μπορούμε να εξαλείψουμε τα προβλήματα, να αποφύγουμε τη δημιουργία νέων και να δημιουργήσουμε εξαιρετικές και καινοτόμες υπηρεσίες που θα ωφελήσουν το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Καινοτομία. Μαζί με τη συνεργασία, η έτερη λέξη κλειδί.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι εποχές άλλαξαν. Τόσο το οδικό δίκτυο αλλά και το αεροπλάνο, προσφέρουν εναλλακτικές γρήγορες, εύκολες και φθηνές σε σχέση με τη θαλάσσια μεταφορά. Θα πρέπει να επανεφεύρουμε τον εαυτό μας, να δούμε τις δυνάμεις μας, τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες μας και να συνεργαστούμε προκειμένου πρωτίστως να σχεδιάσουμε νέα και καινοτόμα προϊόντα, καινοτόμες υπηρεσίες και καινοτόμους τρόπους και διαδικασίες παροχής τους.
Θα πρέπει να ενισχύσουμε τη διατροπικότητα και να βρούμε μεθόδους και τρόπους που θα τη διευκολύνουν ώστε να καταστεί πραγματικότητα και στην περιοχή μας όπως συμβαίνει σε άλλα Ευρωπαϊκά θαλάσσια κέντρα. Μέχρι στιγμής για τις περισσότερες περιοχές και λιμάνια της Αδριατικής και κυρίως του Ιονίου, η διατροπικότητα εξακολουθεί να παραμένει ευχή, έστω και αν έχουν περάσει δεκαετίες από την εισαγωγή της έννοιας.
Για χρόνια συζητάμε στη χώρα μας τη σύνδεση του πλοίου με το τρένο, τη δυνατότητα βαγόνια ολόκληρα να φτάνουν ως το λιμάνι, να μπαίνουν στο πλοίο και να φτάνουν στην άλλη μεριά σε χρόνους ανταγωνιστικούς.
Για χρόνια συζητάμε επίσης τη δημιουργία διαμετακομιστικών κέντρων, ώστε να μπορεί η περιοχή ενός λιμανιού να λειτουργεί ως σταθμός (hub) για τα φορτηγά και trailers που διέρχονται.
Λιγοστά έχουν επιτευχθεί έως σήμερα. Χαιρετίζω όμως τη δημιουργία του εμπορευματικού κέντρου του λιμένα της Ηγουμενίτσας, που μετά από πολλές προσπάθειες πλέον υλοποιείται και είναι βέβαιο ότι θα δώσει νέα ώθηση στην εμπορευματική κίνηση στον διάδρομο της Αδριατικής.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αγκαλιάσουμε τις νέες τεχνολογίες και να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της σύγχρονης ψηφιακής εποχής. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε κοινές τεχνολογικές/ψηφιακές πλατφόρμες που θα υποστηρίζουν τις λειτουργίες όλων των εμπλεκόμενων στη διατροπική εφοδιαστική αλυσίδα, προκειμένου να υπάρχει απρόσκοπτη συνέχεια στη μεταφορά.
Και βέβαια απαιτείται πάταξη της γραφειοκρατίας. Τόσο τετριμμένο αλλά δυστυχώς ακόμα και σήμερα τόσο αληθινό. Θα πρέπει να διευκολύνουμε τα φορτία να φτάσουν ως τις πύλες των λιμανιών μας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία. Θα πρέπει να γίνει δουλειά ώστε να καταπολεμηθούν τα εμπόδια που υπάρχουν καθημερινά για τη διέλευση των φορτηγών και των εμπορευμάτων. Θα πρέπει ενδεχομένως να δοθούν και οικονομικά και άλλα κίνητρα στους μεταφορείς προκειμένου να προτιμήσουν τη θαλάσσια μεταφορά από άλλα ανταγωνιστικά, λιγότερο φιλικά προς το περιβάλλον όμως μέσα.
Λέγοντας αυτό, πρέπει να τονίσω ότι παρότι το πλοίο είναι το πλέον φιλικό προς το περιβάλλον μέσο μεταφοράς, δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε. Θα πρέπει να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για περαιτέρω μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος. Η ανάπτυξή μας θα πρέπει να γίνεται με σεβασμό στο περιβάλλον, στον αέρα, στους υδάτινους πόρους, στον άνθρωπο.
Θα πρέπει να αναπτύξουμε υποδομές ώστε να είναι εφικτή η χρήση εναλλακτικών ναυτιλιακών καυσίμων και να μην μείνουν οι όποιες ενέργειες γίνονται σήμερα μόνο ευχολόγια και ωραίες προθέσεις. Μόνο εάν γίνει συστηματική ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών και συλλογικός σχεδιασμός της συνολικής αλυσίδας προμήθειας και εφοδιασμού, θα μπορέσει να υπάρξει πραγματική δυνατότητα χρήσης και άλλων μορφών καυσίμου, περισσότερο φιλικών προς το περιβάλλον.
Κλείνοντας, επισημαίνω ότι για εμάς στη ναυτιλία μικρών αποστάσεων, αλλά και για όλους τους παρευρισκόμενους σήμερα εδώ, έχει έρθει η ώρα να αναρωτηθούμε ποιο θα είναι το πλοίο του μέλλοντος; Πως θα αλληλοεπιδρά με τα άλλα μέσα μεταφοράς; Πως θα κινείται; Πώς θα το ναυπηγήσουμε;
Οι απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα ενδιαφέρουν όλους μας. Και είναι κρίσιμο να απαντηθούν άμεσα. Μόνο έτσι θα εξακολουθήσουμε όλοι μας στην εμπορευματική αλυσίδα της Αδριατικής να είμαστε παρόντες στις νέες παγκόσμιες συνθήκες που διαμορφώνονται και αποκρυσταλλώνονται μέρα με την ημέρα με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς, ίσως κάποιες φορές απουσία ημών.
Από αυτό το βήμα λοιπόν και με την ευκαιρία αυτής της θαυμάσιας ημερίδας σας καλώ όλους σε συνεργασία, σε κοινή στοχοθέτηση και σε γρήγορη υλοποίηση για το κοινό καλό!
