“Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός με τις αερομεταφορές. Οι περισσότεροι επιβάτες προμηθεύονται πλέον φθηνά ακτοπλοϊκά εισιτήρια μέσω των προγραμμάτων πιστότητας των εταιρειών, ενώ παράλληλα παρατηρούμε και μείωση των ναύλων. Επίσης θεωρείται ότι επιβεβλημένη κατάργηση των λιμενικών τελών, θα μπορούσε να μπορούσε να επιφέρει μία επιπλέον μείωση των ναύλων κατά 5%.”
Αυτά τονίζει, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξη του στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο πρόεδρος του ΣΕΕΝ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας) Μιχάλης Σακέλλης, υπογραμμίζοντας ότι ήδη το 50% των επιβατών και των οχημάτων προμηθεύονται εισιτήρια με έκπτωση 30%-50% για τα αυτοκίνητα και 10-30% για τους επιβάτες.

Αναφέρει ότι η πτώση της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του μεταφορικού έργου της ακτοπλοΐας το 2015 σε σχέση με το 2009 κατά 3,3 εκ. επιβάτες και προσθέτει ότι τα αυξημένα έσοδα από τη μεταφορά περίπου 700.000 προσφύγων από το 2015 έως το Μάρτιο του 2016 ήταν μια εξέλιξη που δεν θεωρείται θετική, καθώς η ανάπτυξη του ακτοπλοϊκού έργου βασίζεται στην ανάπτυξη των νησιών.

Ο πρόεδρος του ΣΕΕΝ δηλώνει επίσης ότι είναι λάθος να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός με τις αερομεταφορές καθώς τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε στροφή της κίνησης προς τις αεροπορικές συγκοινωνίες.
Για το θέμα των λιμενικών υποδομών, υπογραμμίζει ότι αποτελεί ανασχετικό παράγοντα των εξελίξεων στις θαλάσσιες συγκοινωνίες.

Ο κ. Σακέλλης δηλώνει ότι τα λιμενικά ταμεία των δήμων δεν είναι σε θέση να προγραμματίσουν και να εκτελέσουν έργα, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται τα λιμενικά τέλη που πληρώνουν οι επιβάτες και τα οχήματα μέσω των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων.

Προσθέτει επίσης ότι τόσο το επιβατικό κοινό αλλά κυρίως η Πολιτεία θεωρούν τις ακτοπλοϊκές υπηρεσίες δεδομένες και για αρκετές δεκαετίες τώρα κανείς δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα των λιμανιών.

Σε ερώτηση αν υπάρχουν προτάσεις από τον ΣΕΕΝ για τη βελτίωση των δρομολογίων Δημόσιας Υπηρεσίας, χαρακτηρίζει απαραίτητο τον προγραμματισμό διαγωνισμών για πολυετείς συμβάσεις με ποιοτικά κριτήρια και περιθώριο χρόνου για την υλοποίησή τους, προκειμένου να είναι δυνατή η κατασκευή νέων και σύγχρονων πλοίων κατάλληλων για τις συγκεκριμένες γραμμές.

Αναφορικά με την ανάληψη της διαχείρισης του λιμανιού του Πειραιά από την κινεζική Cosco, προσθέτει ότι οι ακτοπλόοι έχουν ζητήσει ήδη συνάντηση με τη νέα διοίκηση ενώ εκτιμά ότι οι νέοι ιδιοκτήτες θα λάβουν μέτρα τόνωσης της κίνησης και βελτίωσης των υπηρεσιών στο λιμάνι.

Τέλος, προσθέτει ότι από το Αιγαίο δεν αποχωρούν πλοία και ότι από το 2011 έως σήμερα έχουν δρομολογηθεί 14 νέα μεταξύ των οποίων και δύο νεότευκτα.

Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη:

– Eρώτηση: Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία. Για πολλούς Έλληνες, δεν είναι εύκολες πλέον οι μετακινήσεις με πλοία. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις, που κατά τη γνώμη σας μπορούν να δημιουργήσουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον στις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις, για μείωση της τιμής των εισιτηρίων;

– Απάντηση: Οι κυριότερες και μεγαλύτερες εταιρείες έχουν προχωρήσει ήδη σε μειώσεις στις τιμές των εισιτηρίων ενώ παράλληλα οι περισσότεροι επιβάτες μέσω των προγραμμάτων πιστότητας μπορούν να προμηθεύονται φθηνά εισιτήρια και να επωφελούνται με σημαντικές προσφορές. Τα προγράμματα πιστότητας δίνουν τη δυνατότητα στον κάθε επιβάτη με την αγορά ενός μόνου εισιτηρίου να γραφτεί ως μέλος του club πελατών της κάθε εταιρείας και με τη χρήση ειδικής κάρτας για κάθε ευρώ που ξοδεύει για την αγορά εισιτηρίων, να κερδίζει σημαντικές εκπτώσεις. Ήδη το 50% των επιβατών και των οχημάτων προμηθεύονται εισιτήρια με έκπτωση 30%-50% για τα αυτοκίνητα και 10-30% για τους επιβάτες. Εφόσον διατηρούνται σε λογικά επίπεδα οι τιμές των καυσίμων οι μειώσεις των ναύλων μέσω προσφορών και ειδικών πακέτων θα συνεχιστούν. Φέτος πάντως παρατηρούμε ότι οι τρέχουσες τιμές των καυσίμων είναι αυξημένες κατά 5% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Επίσης πρέπει να σημειώσουμε ότι τα λιμενικά τέλη που εισπράττονται από επιβάτες και οχήματα δεν επενδύονται στα λιμάνια μας. Λαμβανομένου υπόψη ότι τα Λιμενικά Ταμεία δεν εξυπηρετούν τον σκοπό για τον οποίο εισπράττονται τα τέλη, η κατάργηση τους είναι επιβεβλημένη και θα έχει σαν αποτέλεσμα επίσης τη μείωση των ναύλων μέχρι 5%.

– Ερώτηση: Ο αυξημένος ανταγωνισμός από τις αεροπορικές εταιρείες μπορεί να θεωρηθεί ως ένας σημαντικός λόγος μείωσης του μεταφορικού έργου της ελληνικής ακτοπλοΐας;

– Απάντηση: Το μεταφορικό έργο το 2015 σε σχέση με το 2009 είναι μειωμένο κατά 3,3 εκ. επιβάτες. Το 2016 η κίνηση θα διατηρηθεί στα επίπεδα του 2015 αλλά θα είναι μικρότερη του 2014. Η κύρια αιτία της δραστικής πτώση της κίνησης μετά το 2009 είναι η πτώση της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων που αποτελούν το 75% του μεταφορικού έργου. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός με τις αερομεταφορές. Πράγματι τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε στροφή της κίνησης προς τις αεροπορικές συγκοινωνίες.
Στο παρελθόν είχαμε παρατηρήσει το αντίστροφο φαινόμενο δηλαδή στροφή των επιβατών προς τα πλοία όπως πχ με την εκτέλεση πρωινών ή μεσημβρινών δρομολογίων προς την Κρήτη. Παρατηρούμε επίσης μείωση και των επιβατών που διαθέτουν αυτοκίνητο αφού σε πολλές γραμμές κυρίως μακρινές μεταφέρουμε αυτοκίνητα ΙΧ ενώ οι επιβάτες ταξιδεύουν με αεροπλάνο. Η αύξηση μεταφοράς των ασυνόδευτων αυτοκινήτων είναι εμφανής. Τον ανταγωνισμό με τις αερομεταφορές τον αντιμετωπίζουμε προσφέροντας ποιοτικές υπηρεσίες με τα σύγχρονα και γρήγορα πλοία που είναι δρομολογημένα στις ακτοπλοϊκές γραμμές εφαρμόζοντας ευέλικτες τιμολογιακές πολιτικές.

– Ερώτηση: Ενώ η πολιτεία έχει ανοίξει ήδη τη συζήτηση για ανάπτυξη υδατοδρομίων για τη χρήση υδροπλάνων, την ίδια ώρα πολλές λιμενικές υποδομές σε νησιά με μεγάλη κίνηση είναι προβληματικές. Για παράδειγμα αυτή τη στιγμή στη Σαντορίνη, ένα νησί με παγκόσμια προβολή, λόγω καθίζησης στο λιμάνι, τα πλοία εξυπηρετούνται μόνο από μία προβλήτα.

– Απάντηση: Το θέμα των λιμανιών μας είναι τεράστιο και πράγματι αποτελεί ανασχετικό παράγοντα των απαραίτητων εξελίξεων στις θαλάσσιες συγκοινωνίες μας. Πιο χτυπητό παράδειγμα είναι η απαράδεκτη κατάσταση του λιμένος της Σαντορίνης ενός από τους ελκυστικότερους τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο. Η τήρηση και η εκτέλεση των προγραμματισμένων δρομολογίων μας οφείλεται στις ικανότητες των ναυτικών μας οι οποίοι στα περισσότερα λιμάνια δε βρίσκουν την παραμικρή βοήθεια. Τόσο το επιβατικό κοινό αλλά κυρίως η Πολιτεία θεωρούν τις Ακτοπλοϊκές υπηρεσίες δεδομένες και για αρκετές δεκαετίες τώρα κανείς δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα των λιμανιών.
Για να καταλάβουμε το μέγεθος της αδιαφορίας πρέπει να επισημάνουμε ότι και στα λιμάνια στα οποία έχουν γίνει δαπανηρά έργα όπως στην Κάλυμνο, την Τήνο και την Κάσο, δεν ελήφθησαν υπόψη οι ανάγκες της Ακτοπλοΐας. Μάλιστα φαίνεται ότι είναι της μόδας ορισμένοι ανεύθυνοι να θεωρούν τους πλοιάρχους υπεύθυνους για τη μη προσέγγιση πλοίων σε ακατάλληλα λιμάνια τα οποία όταν κατασκευάσθηκαν κανείς δεν άκουγε τις παρατηρήσεις και επισημάνσεις των Ακτοπλοϊκών Εταιρειών και κυρίως της Ένωσης των Πλοιάρχων.
Υπάρχει επίσης ανάγκη για άμεση λήψη μέτρων για έργα που είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα στη μελέτη τους και στην υλοποίησή τους, άρα μιλάμε ότι θα περάσουμε αρκετά χρόνια προβληματιζόμενοι. Ούτε η συντήρηση των λιμανιών μας είναι αυτή που πρέπει να είναι. Τα Λιμενικά Ταμεία των δήμων δεν είναι σε θέση να προγραμματίσουν και να εκτελέσουν έργα με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται τα λιμενικά τέλη που πληρώνουν οι επιβάτες και τα οχήματα μέσω των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων και τα οποία κακώς εισπράττονται.
Τα υδροπλάνα είναι σίγουρα μία θετική εξέλιξη για τα νησιά μας και ευχόμαστε η επιχείρηση αυτή να είναι βιώσιμη. Βέβαια με μεγάλη μας απογοήτευση παρατηρούμε προσπάθειες δημιουργίας υδατοδρομίων ενώ δεν ακούμε τίποτα για την βελτίωση των υποδομών για την εξυπηρέτηση των πλοίων μας. Σε σχέση με τα υδατοδρόμια και τις ώρες αφιξο-αναχωρήσεων των υδροπλάνων χρειάζεται προσοχή, προκειμένου να μη «διαταράσσονται» τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια. Η πρότασή μας είναι ότι πέραν των παρεμβάσεων του ΥΝΑ πρέπει απαραίτητα να υπάρχει σύμφωνη γνώμη του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και της Ένωσης πλοιάρχων σε ότι αφορά την χάραξη των υδατοδρομίων, τους προβλήτες εξυπηρέτησής των και τα δρομολόγια που θα εκτελούνται, ούτως ώστε να μην παρακωλύονται τα Ακτοπλοϊκά δρομολόγια. Σκεφθείτε να καθυστερεί να αναχωρήσει πλοίο με 2.500 επιβάτες λόγω προσθαλάσσωσης υδροπλάνου με 15 επιβάτες. Επειδή τα έχουμε δει όλα σ’ αυτόν τον κόσμο, δεν αποκλείεται να δούμε και αυτό.

– Ερώτηση: Πώς εξελίχθηκε εφέτος η τουριστική περίοδος για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες;
– Απάντηση: Με εξαίρεση τη μετακίνηση προσφύγων, η κίνηση εξελίσσεται στα επίπεδα του 2015 με εμφανή μείωση της τουριστικής κίνησης στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου. Επίσης πρέπει να τονίσουμε ότι η κίνηση το 2015 είναι μειωμένη σε σχέση με το 2014. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις γραμμές για τις Κυκλάδες με μείωση 7,5%, για την Κρήτη με 12,4% και για τις γραμμές της Ραφήνας με 2,5%.

– Ερώτηση: Πρέπει να υπάρξει από το υπουργείο ναυτιλίας ένας νέος χάρτης για τις άγονες γραμμές με επαναπροσδιορισμό των μισθωμάτων τους. Προς αυτή την κατεύθυνση ο ΣΕΕΝ έχει κάνει κάποιες προτάσεις?

-Απάντηση: Από το 2015 με την επίλυση των προβλημάτων που είχαμε στην εξυπηρέτηση των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου τα μικρά νησιά εξυπηρετούνται με αξιοπιστία και συνέπεια.
Οι προτάσεις για βελτίωση των δρομολογίων Δημόσιας Υπηρεσίας συνίστανται στα εξής θέματα:
*Στην αύξηση κεφαλαίων που προορίζονται για αποζημίωση δρομολογίων Δημόσιας υπηρεσίας ούτως ώστε να αυξηθεί η συχνότητα των εκτελούμενων δρομολογίων.
*Στη δικαιότερη κατανομή των κρατικών κονδυλίων σε σχέση με τα άλλα μέσα μεταφοράς και κυρίως με τα χερσαία που διατίθενται για την εκτέλεση δρομολογίων Δημόσιας Υπηρεσίας. (Η Ακτοπλοΐα λαμβάνει το 21,16%)
*Μελέτη για την εξυπηρέτηση κάποιων νησιών με ανταποκρίσεις γεγονός που θα έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση των δρομολογίων αλλά όχι κατ ανάγκη την μείωση του κόστους.
*Επίσης είναι απαραίτητος ο προγραμματισμός διαγωνισμών για πολυετείς συμβάσεις με ποιοτικά κριτήρια και περιθώριο χρόνου για την υλοποίησή τους ούτως ώστε να είναι δυνατή η κατασκευή νέων και σύγχρονων πλοίων κατάλληλων για τις συγκεκριμένες γραμμές.
Για παράδειγμα το υπουργείο Ναυτιλίας θα μπορούσε αυτή τη στιγμή να προκηρύξει διαγωνισμούς για το 2018 και το 2019 για την κάλυψη συγκεκριμένων γραμμών με νεότευκτα πλοία συγκεκριμένων προδιαγραφών. Με αυτό τον τρόπο θα έδινε κίνητρο σε όποια εταιρεία ενδιαφερόταν για την κάλυψη των συγκεκριμένων γραμμών να ξεκινήσει την κατασκευή νέου πλοίου που το υπουργείο θα το δεσμεύσει για την εκτέλεση της γραμμής.
Οι πολυετείς συμβάσεις που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν είχαν επιτυχή αποτελέσματα σε κάποιες γραμμές όπως στις μικρές Κυκλάδες και αρνητικά αποτελέσματα σε άλλες. Τα αρνητικά αποτελέσματα οφείλονται στην κακή εφαρμογή και στις συνεχείς τροποποιήσεις της νομοθεσίας. Αυτά είναι λάθη που μπορούμε να αποφύγουμε.

– Ερώτηση: Τον περυσινό χειμώνα το ακτοπλοϊκό έργο στηρίχθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του από τη μεταφορά προσφύγων και μεταναστών. Φέτος ωστόσο οι ροές έχει μειωθεί αισθητά . Πως αναμένεται οι ακτοπλοϊκές εταιρείες να καλύψουν τυχόν οικονομικές ζημίες που θα προκύψουν;

– Απάντηση: Η πραγματική επιβατική κίνηση το 2015 εκτιμάται πως παρουσίασε μείωση της τάξης του 7% αν δεν υπολογίσουμε την προσφυγική κίνηση. Έχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι υπάρχει δυνατότητα αύξησης των προσφερόμενων χωρητικοτήτων χωρίς να αυξηθεί ο αριθμός των πλοίων. Τούτο οφείλεται στη μειωμένη κίνηση αλλά και στο γεγονός ότι τα πλοία μας ακόμα και το καλοκαίρι δεν εξαντλούν τις δυνατότητές τους σε ότι αφορά την δυνατότητα εκτέλεσης επιπλέον δρομολογίων. Οι μεγάλες δυνατότητες των πλοίων μας δεν φάνηκαν μόνο στο προσφυγικό αλλά και στο παρελθόν όπου παρείχαμε πολύτιμες υπηρεσίες σε άλλες χώρες στη Μεσόγειο. Ιδιαίτερα για τη μεταφορά των μεταναστών πρέπει να τονίσουμε ότι το 2015 και μέχρι το Μάρτιο του 2016, μεταφέρθηκαν από τα νησιά περίπου 700.000 μετανάστες και πρόσφυγες χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση. Το γεγονός αυτό είχε μεγάλη σημασία για την άμεση αναχώρησή τους από τη χώρα μας. Η παραμικρή καθυστέρηση θα είχε σαν συνέπεια τον εγκλωβισμό στην Ελλάδα πολλαπλάσιου αριθμού μεταναστών από τον σημερινό.
Τα αυξημένα έσοδα από την μεταφορά προσφύγων είναι μια ανεπιθύμητη εξέλιξη την οποία δεν θεωρούμε θετική. Η επίδραση του προσφυγικού στην τουριστική ανάπτυξη των νησιών μας είναι ιδιαίτερα εμφανής και αυτό ακριβώς μας ανησυχεί όχι μόνο για την τρέχουσα περίοδο αλλά και τις επόμενες. Η εξέλιξη μας βασίζεται στην ανάπτυξη των νησιών και στην αύξηση του μεταφορικού έργου. Δεν βλέπω να αποχωρούν πλοία από το Αιγαίο αντίθετα παρατηρούμε αύξηση των πλοίων δρομολογήσεων. Από το 2011 μέχρι σήμερα έχουν δρομολογηθεί στις κύριες Ακτοπλοϊκές μας γραμμές 14 νέα πλοία μεταξύ των οποίων και δύο νεότευκτα.

– Ερώτηση: Υπάρχει ενδιαφέρον από μικρές ακτοπλοϊκές εταιρείες να συγχωνευθούν με μεγαλύτερες προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μείωση του ακτοπλοϊκού έργου;

– Απάντηση: Η μείωση του μεταφορικού έργου δεν αντιμετωπίζεται με συγχωνεύσεις αλλά με ανάπτυξη και εκεί συγκεντρώνονται οι προσπάθειές μας δηλαδή στην τόνωση του μεταφορικού έργου. Εκτός από το ενδιαφέρον του ομίλου Grimaldi για την HSW δεν γνωρίζω να υπάρχει κάτι άλλο σε εξέλιξη ούτε έχει εκδηλωθεί κάποιο ενδιαφέρον.

– Ερώτηση: Πρόσφατα η διοίκηση του λιμανιού του Πειραιά μετά και τη μεταβίβαση των μετοχών του ΟΛΠ στην Cosco πέρασε στα χέρια των Κινέζων. Ως ΣΕΕΝ έχετε κάποιο αίτημα προς τη νέα διοίκηση, όπως για παράδειγμα η μείωση της τιμής των λιμενικών τελών ή το θέμα της αποκομιδής των σκουπιδιών να το διαχειρίζονται οι ίδιες οι εταιρίες;

– Απάντηση: Έχουμε πράγματι ζητήσει συνάντηση με τους νέους ιδιοκτήτες για γνωριμία και ανταλλαγή απόψεων. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και η αύξηση του μεταφορικού έργου είναι προς το κοινό συμφέρον, των νησιών των Εταιρειών μας και του ΟΛΠ. Η ανάπτυξη των νησιών μας δεν είναι δυνατή χωρίς την συμβολή και την βελτίωση των υπηρεσιών του μεγάλου λιμανιού μας. Δεν έχουμε την παραμικρή αμφιβολία ότι η νέα διοίκηση θα πάρει μέτρα τόνωσης της κίνησης αλλά και βελτίωσης των υπηρεσιών προς τα πλοία και τους επιβάτες.
Προς την κατεύθυνση αυτή ο ΣΕΕΝ και οι Ακτοπλοϊκές Εταιρείες θα προσφέρουν κάθε δυνατή διευκόλυνση και συνεργασία. Για το σοβαρό θέμα της αποκομιδής των αποβλήτων, οι απόψεις μας είναι γνωστές και θα συζητηθούν με την νέα διοίκηση με την πεποίθηση ότι θα έχουμε θετική ανταπόκριση. Οι προτάσεις μας συνίστανται στην δυνατότητα διαπραγμάτευσης και επιλογής από τις ίδιες εταιρείες των πλοίων πιστοποιημένων παρόχων υπηρεσιών χωρίς αυτό να σημαίνει μείωση των εσόδων του ΟΛΠ από τις υπηρεσίες αυτές. Ο ΟΛΠ όπως και τα άλλα λιμάνια μέσω διαγωνισμού δίνουν το δικαίωμα της αποκομιδής των αποβλήτων από τα πλοία σε έναν πάροχο, χωρίς να δίνουν τη δυνατότητα στις εταιρείες των πλοίων να διαπραγματευτούν από μόνες τους την παροχή υπηρεσίας. Ο ΟΛΠ όπως και τα άλλα λιμάνια μπορούν να πιστοποιούν τις εταιρείες που διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα για την παροχή των υπηρεσιών βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών και οι εταιρείες των πλοίων να έχουν τη δυνατότητα επιλογής του παρόχου.