Στον απολογισμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας για το 2019, κατά την ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση της 19ης Φεβρουαρίου 2020, ο Πρόεδρος κ. Μιχάλης Σακέλλης έκανε αναφορά σε θέματα που απασχόλησαν τον Σύνδεσμο στη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς:

“Πρώτα απ’ όλα θέλω να ευχαριστήσω το προσωπικό του Συνδέσμου μας, την κα Βασιλική Βανδώρου και τον κ. Μάρκο Δρίζο για τις πολύτιμες υπηρεσίες και την εκπροσώπηση του Συνδέσμου μας όπου χρειάστηκε. Επίσης θέλω να ευχαριστήσω την κα Γιώτα Κρασσακοπούλου για τις υπηρεσίες της και την εκπροσώπησή μας στο European Sustainable Shipping Forum (ESSF), τον κ. Νικόλαο Καβαλλιέρο για τη συμμετοχή σε ομάδες εργασίας και σε διαβουλεύσεις και τέλος θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Αδαμάντιο Κρασανάκη με την καθημερινή βοήθεια του οποίου και την παρουσία του σε ομάδες εργασίας και σε συναντήσεις με τις Αρχές, αντιμετωπίσαμε με επιτυχία πολλά θέματα. Επίσης τον ευχαριστώ ιδιαίτερα για τις παρατηρήσεις του και τη συμμετοχή του στην αλληλογραφία μας.

Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι ο Σύνδεσμός μας το 2020 διατρέχει το 100ό έτος λειτουργίας του, είναι η αρχαιότερη ένωση πλοιοκτητριών εταιρειών επιβατηγών πλοίων στην Ελλάδα. Ο ΣΕΕΝ είχε και έχει άμεση και αποφασιστική συμμετοχή σε όλα τα θέματα που αφορούν στην Επιβατηγό Ναυτιλία. Συνολικά συμμετείχαμε σε 117 συναντήσεις κυρίως με φορείς του Δημοσίου, Υπουργούς, Γενικούς Γραμματείς, κλπ.

Εκπροσωπήσαμε τον Σύνδεσμο σε 6 συνεδριάσεις του ΣΑΣ. Συμμετείχαμε στα ΔΣ του ΝΑΤ, του ΝΕΕ, του ΣΕΤΕ, του ΕΛΟΕΝ, του Ινστιτούτου Ιστορίας ΕΝ, στη ΔΑΛ, στη ΡΑΛ, στην ΕΣΑΛ, καθώς και στο Συμβούλιο Ναυτικής Εκπαίδευσης, στις Ομάδες Εργασίας για: την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου, τη Δημόσια Ναυτική Εκπαίδευση, το LNG, την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου εργασιών ναυπήγησης και επισκευής πλοίων, στον Επιμελητηριακό Σύνδεσμο Μεταφορών, καθώς και στη Συντονιστική Επιτροπή Κρουαζιέρας. Επίσης εκπροσωπηθήκαμε στην Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου της Βουλής, σε διεθνές επίπεδο στο ESSF από την κα Κρασσακοπούλου, ενώ συμμετείχαμε σε 4 ημερίδες και εκδηλώσεις όπου είχαμε την ευκαιρία να προβάλουμε τις θέσεις μας, κυρίως σε ότι αφορά στην ποιότητα και στη σημασία των υπηρεσιών μας και βέβαια στην καθοριστική συμμετοχή των υπηρεσιών μας στην οικονομία της χώρας και στην ανάπτυξη των νησιών μας.

Σε ότι αφορά το μεταφορικό έργο εκτιμούμε ότι το 2019 η κίνηση επιβατών αυξήθηκε κατά 5% περίπου (δεν διαθέτουμε ακόμη τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ συνολικά για το 2019). Η αύξηση της κίνησης αφορά κυρίως τις Κυκλάδες ενώ για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια παρατηρούμε αύξηση της κίνησης στο Βόρειο Αιγαίο. Το 2019 είναι η χρονιά που η ακτοπλοϊκή κίνηση αγγίζει το μεταφορικό έργο του 2009 μετά από πολλά χρόνια συνεχούς μείωσης του. Υπολογίζουμε ότι σε σύγκριση με το 2009 μέχρι το 2019, δηλαδή μέσα σε μία 10ετία, η απώλεια του μεταφορικού έργου αθροιστικά έφτασε τους 23 εκ. επιβάτες.

Η ανάκαμψη της κίνησης οφείλεται στη βελτίωση της οικονομίας της Χώρας μας και στην αύξηση του εσωτερικού τουρισμού, στην αύξηση του εισερχόμενου τουρισμού, κυρίως στις διαδρομές μεταξύ των νησιών, αλλά και στις ποιοτικές και αξιόπιστες υπηρεσίες των πλοίων μας, πολλά εκ των οποίων είναι εκ των καλυτέρων, αν όχι τα καλύτερα, στην κατηγορία τους σε όλο τον κόσμο. Επίσης θέλω να επισημάνω τη θετική συμβολή των πληρωμάτων μας, τόσο για την κανονική εκτέλεση των δρομολογίων μας σε κατά κανόνα προβληματικά λιμάνια, αλλά και στις εξαιρετικές υπηρεσίες στο επιβατικό κοινό.

Παρόλα αυτά οι επόμενες ημέρες για την επιβατηγό Ναυτιλία δεν θα είναι εύκολες, θα έλεγα πολύ δύσκολες και προβληματικές. Ήδη από 1η Ιανουαρίου 2020 καταναλώνουμε καύσιμα περιεκτικότητας σε θείο 0,5% το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής των καυσίμων που καταναλώνουμε κατά 17%. Παράλληλα γίνονται συζητήσεις για τον χαρακτηρισμό της Μεσογείου ως κλειστή θάλασσα (ECA), το οποίο θα επιβαρύνει περαιτέρω το κόστος καυσίμων, ενώ είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν και τεχνικά προβλήματα, τα οποία πρέπει να λυθούν. Πέραν αυτών δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα μέτρα τα οποία λαμβάνονται δεν λύνουν το θέμα του CO2 και ήδη γίνονται συζητήσεις για την επιβολή φόρου ή την επιβάρυνση των τιμών των καυσίμων ως αντιστάθμισμα.

Στα παραπάνω πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι στο τέλος της τρέχουσας δεκαετίας περίπου τα μισά από τα πλοία μας θα είναι ηλικίας άνω των 40 ετών, συνεπώς υπάρχει ανάγκη σταδιακής ανανέωσής τους, η οποία θα έπρεπε να είχε ήδη δρομολογηθεί. Πολύ σύντομα προβλέπουμε ότι θα αντιμετωπιστούν προβλήματα διαθεσιμότητας πλοίων για τα δρομολόγια Δημόσιας Υπηρεσίας, καθώς ήδη τα τελευταία χρόνια στους μειοδοτικούς Διαγωνισμούς για την κάλυψη των αναγκών των μικρών νησιών μας, συμμετέχει τις περισσότερες φορές μόνο ένα πλοίο, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις δεν υπάρχει συμμετοχή.

Οι λιμενικές υποδομές μας προβληματίζουν ιδιαίτερα. Τα τελευταία χρόνια το λιμάνι της Ραφήνας δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τα δρομολόγια τα οποία δηλώνονται, ενώ κανένα από τα νησιά μας δεν διαθέτει τις απαραίτητες χερσαίες και λιμενικές υποδομές για να στηρίξουν ένα τόσο μεγάλο μεταφορικό έργο. Τα δρομολόγια μας εκτελούνται με δυσκολία και βασίζονται στις ικανότητες των ναυτικών μας. Δυστυχώς προοπτικές βελτίωσης δεν υπάρχουν, τα έσοδα των λιμενικών ταμείων δεν αξιοποιούνται ή χρησιμοποιούνται σε έργα που δεν έχουν σχέση με την εξυπηρέτηση των πλοίων μας και των επιβατών μας. Επίσης δεν βλέπουμε να εκτελούνται ή να προγραμματίζονται σοβαρά έργα, πλην κάποιων επισκευών.

Τέλος πρέπει να επισημάνουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στη ναυτολόγηση του προσωπικού των πλοίων χωρίς δυνατότητα επιλογής σε πολλές περιπτώσεις. Το θέμα της ναυτικής εκπαίδευσης και η προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα πρέπει να μας προβληματίσουν ιδιαίτερα και να προγραμματίσουμε δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση.

Για όλα αυτά τα θέματα ο Σύνδεσμός μας τοποθετήθηκε έγκαιρα με τακτική ενημέρωση της πολιτικής ηγεσίας και της αντιπολίτευσης, με συμμετοχή σε ημερίδες με πολλές συνεντεύξεις και δημόσιες τοποθετήσεις.

Τα μέτρα τα οποία πετύχαμε να εφαρμοστούν ήταν:

* Η αύξηση των μισθωμάτων των Γραμμών ΔΥ κατά 10%.

* Η δυνατότητα αύξησης του ναυλολογίου από 1/1/20.

* Σε συνεργασία με το ΝΕΕ εκπονήθηκε μελέτη από την PWC για την κάλυψη των αναγκών ανανέωσης του στόλου, η οποία κοινοποιήθηκε στο ΥΝΑΝΠ καθώς και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (DG MOVE, DG REGIO και DG ENERGY) και αφορά την επιδότηση και χρηματοδότηση ναυπήγησης πλοίων για να δρομολογηθούν στις Ακτοπλοϊκές μας γραμμές. Ήδη το θέμα βρίσκεται σε διαδικασία εξελίξεων και το χειρίζεται, σε συνεργασία με τον ΣΕΕΝ, ο πρόεδρος του ΝΕΕ κ. Γεώργιος Πατέρας, με παράλληλη συμμετοχή και ενημέρωση του ΥΝΑΝΠ. Θα υπάρξουν εξελίξεις για τις οποίες θα ενημερωθείτε. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι μετά από πολλές προσπάθειες, για πρώτη φορά φαίνεται ότι η έννοια της νησιωτικότητας είναι κατανοητή στις υπηρεσίες της ΕΕ.

* Σχετικά με την επιβολή ΦΠΑ σε καύσιμα, λιπαντικά, τροφοεφόδια κλπ., έγινε τελικά αποδεκτή η πρότασή μας για την απαλλαγή όλων των πλοίων που εκτελούν δρομολόγια άνω των 12 μιλίων από την ηπειρωτική Ελλάδα προς τα νησιά και ανεξάρτητα εάν υπάρχουν ενδιάμεσοι λιμένες ή όχι. Αυτή η απόφαση είναι μεγάλης σημασίας γιατί αποφύγαμε την επιβολή ΦΠΑ στα εφόδια στα καύσιμα αλλά και στις εργασίες επισκευών κλπ.

* Τέλος θεωρούμε σημαντική και καθοριστική τη συμμετοχή, μετά από πρότασή μας, της ΠΕΠΕΝ στην ΕΣΑΛ, δηλαδή των πλοιάρχων των πλοίων μας. Ήδη πολλά από τα προγραμματισμένα έργα έχουν αλλάξει και προσαρμοστεί στις προτάσεις μας, παράλληλα σας υπενθυμίζουμε τη μετά από πρότασή μας θεσμοθέτηση των Συμβουλίων Χρηστών Λιμένων, στα οποία συμμετέχει πλέον ο ΣΕΕΝ με εκπροσώπους. Στόχος μας είναι να διεκδικήσουμε και συμμετοχή στα ΔΣ του ΟΛΠ και της ΕΛΙΜΕ, το οποίο επιχειρήσαμε και στο παρελθόν χωρίς επιτυχία.

Εκτός από τα παραπάνω:

* Ολοκληρώσαμε εξαιρετικά δύσκολες και επίπονες διαπραγματεύσεις χωρίς τα επιθυμητά αποτελέσματα σε ότι αφορά το ποσοστό αύξησης των αποδοχών των ναυτικών, πετύχαμε όμως την χωρίς προβλήματα εκτέλεση των προγραμματισμένων δρομολογίων μας την υψηλή περίοδο.

* Υπεγράφη νέα ΣΣΕ με τον ΠΑΣΕΝΤ για δύο χρόνια με αύξηση 1%.

* Σχετικά με το μεταφορικό ισοδύναμο συμμετείχαμε ενεργά στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της επιδότησης του ναύλου της Ακτοπλοΐας. Το σημαντικό είναι ότι καταφέραμε ο διακανονισμός αυτός να γίνεται απευθείας μεταξύ επιβατών και Δημοσίου, χωρίς την παρέμβασή μας σε ότι αφορά τη χορήγηση έκπτωσης και την εν συνεχεία αποζημίωσή μας.

* Έχουμε τονίσει προς πάσα κατεύθυνση την ανάγκη μείωσης του ΦΠΑ και έχουμε πετύχει τη σωστή ενημέρωση των αρχών αλλά και την κατανόησή τους για την ικανοποίηση του διαχρονικού αυτού αιτήματός μας. Οι προσπάθειές μας συνεχίζονται, έχουμε ζητήσει από τον κ. Πλακιωτάκη την ανάληψη πρωτοβουλιών προς το Υπουργείο Οικονομικών και ευελπιστούμε ότι σύντομα θα οριστεί συνάντηση. Παράλληλα έχουμε αναθέσει στην Grant Thornton την εκπόνηση μελέτης για τις θετικές επιπτώσεις της μείωσης του ΦΠΑ στον τουρισμό και την ανάπτυξη των νησιών μας γενικότερα αλλά και στα φορολογικά έσοδα. Το θέμα δεν είναι εύκολο γιατί η σχετική νομοθεσία αναφέρεται στο ΦΠΑ υπηρεσιών γενικά και όχι στις Ακτοπλοϊκές μεταφορές ιδιαίτερα. Συνεπώς πέραν των άλλων είναι απαραίτητες και νομοθετικές ρυθμίσεις.

* Παρά το γεγονός ότι μετά από προσπάθειες ετών το θέμα των συνθέσεων της Ακτοπλοΐας συμπεριλήφθηκε στον Ν.4316/2015, καθώς η ρύθμισή του ήταν μνημονιακή υποχρέωση, τελικά δεν υλοποιήθηκε με τη δικαιολογία της δημιουργίας προβλημάτων στην ομαλή διακίνηση μεταναστών. Το αίτημα αυτό μας αποτελεί προτεραιότητα για τον Σύνδεσμό μας και διεκδικούμε την αποδοχή του.

* Για να επισπεύσουμε την κατάρτιση προτύπου πρόσκλησης και σύμβασης για την εφαρμογή του άρθρου 105 του Ν.4504/2017 για την περισυλλογή στερεών αποβλήτων, αναθέσαμε στην Καθηγήτρια του ΑΠΘ, κα Ευαγγελία Κουτούπα, την εκπόνηση σχετικής μελέτης, η οποία ήταν σημαντικό βοήθημα προς τη ΡΑΛ για την ολοκλήρωση των τυπικών διαδικασιών για την εφαρμογή του Νόμου. Ενώ οι εργασίες αυτές είχαν ολοκληρωθεί επιτυχώς, ανεστάλη δυστυχώς για άγνωστους λόγους η εφαρμογή του Νόμου, γεγονός για το οποίο διαμαρτυρηθήκαμε ζητώντας την εφαρμογή του, ώστε να είναι δυνατή η συμμετοχή περισσοτέρων του ενός παρόχου για ανταγωνιστικότερες τιμές.

* Σημαντική θεωρούμε τη συμμετοχή μας και την παρουσία μας στις συνεδριάσεις του ΣΑΣ. Οι προτάσεις μας για την τήρηση από το ΥΝΑΝΠ συγκεκριμένων πολιτικών και η εφαρμογή αρχών δυστυχώς δεν υλοποιήθηκε, παρά το γεγονός ότι όλοι συμφωνούν με αυτή την αναγκαιότητα. Εδώ θέλω να υπενθυμίσω ότι προσπαθήσαμε να εφαρμόζεται ο κώδικας δεοντολογίας, τον οποίο ομόφωνα αποφασίσαμε, χωρίς επιτυχία με αποτέλεσμα να προκληθούν αντιπαραθέσεις μεταξύ των μελών μας.

* Τον Μάιο του 2019 ενημερωθήκαμε για τις προτάσεις του ΥΝΑΝΠ για την αναθεώρηση του Ν.2932. Άποψή μας είναι ότι το θεσμικό πλαίσιο που αφορά την Ακτοπλοΐα πρέπει να αναθεωρηθεί και εκσυγχρονιστεί ενώ το περιεχόμενο των προτάσεων απέβλεπε μόνο στη ρύθμιση κάποιων ασαφειών του νόμου, ώστε να μη δημιουργούνται  αντιπαραθέσεις. Στις συνεδριάσεις του ΔΣ του ΣΕΕΝ, στις 9 και 20 Μαΐου 2019, για το θέμα αυτό αποφασίσαμε ομόφωνα τις θέσεις μας για το σύνολο των θεμάτων με κοινές προτάσεις, τις οποίες και καταθέσαμε στο ΥΝΑΝΠ. Τελικά λόγω αλλαγής της Κυβέρνησης η έστω περιορισμένη αναθεώρηση του Ν.2932 δεν προχώρησε.

* Τον Φεβρουάριο του 2020 ενημερωθήκαμε για τις νέες προτάσεις του ΥΝΑΝΠ σχετικά με τον Ν.2932, τις οποίες πάλι από κοινού σχολιάσαμε με κοινές θέσεις ομόφωνες ή κατά πλειοψηφία.

* Για μία ακόμα χρονιά δεν έχει υπογραφεί το αναθεωρημένο ΗΣΚΕΠΠΑ, για το οποίο δεν συμφωνούμε πλήρως όμως μας απαλλάσσει από πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες, επιτρέποντας ταυτόχρονα τη χρήση του λεγόμενου άυλου εισιτηρίου.

* Σχετικά με το Μaster Ρlan του ΟΛΠ πετύχαμε μετά από παρέμβασή μας τη ματαίωση των σχεδίων για τη δημιουργία τερματικού σταθμού αυτοκινήτων στον νέο μώλο Δραπετσώνας, γεγονός που θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στην εξασφάλιση επισκευαστικών θέσεων για τα πλοία μας.

* Ιδιαίτερα μας προβληματίζει η κατάσταση που επικρατεί στην ΠΝΟ, με αποτέλεσμα να μην έχουμε συνομιλητή για να διαπραγματευτούμε τη ΣΣΕ, ενώ προκηρύσσονται απεργιακές κινητοποιήσεις από μεμονωμένα σωματεία, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό. Σας υπενθυμίζουμε ότι με παρέμβασή μας οι απεργίες της 24/9/2019 και της 2/10/2019 κηρύχθηκαν παράνομες, δυστυχώς όμως δεν τύχαμε καμίας υποστήριξης από το ΥΝΑΝΠ, με αποτέλεσμα να ακινητοποιηθούν τα πλοία μας χωρίς να απεργούν τα πληρώματα.

Η καλή και σωστή λειτουργία του ΣΕΕΝ είναι μονόδρομος στη διαμόρφωση ενός υγιούς πλαισίου λειτουργίας των επιχειρήσεών μας. Πρέπει να διαφυλάξουμε την αξιοπιστία και τη συνοχή του Συνδέσμου μας και να παραμείνουμε δυνατοί στις διεκδικήσεις μας. Οι καιροί για τον κλάδο μας δεν ήταν ποτέ εύκολοι, τα προβλήματα είναι καθημερινά, οι ευθύνες μας μεγάλες όπως βέβαια και οι υποχρεώσεις μας. Αν και η είσοδός μας στην αγορά είναι ελεύθερη, η αποδοχή των δηλώσεων δρομολόγησης μας προσθέτει υποχρεώσεις και αδυναμία λήψεων επιχειρηματικών αποφάσεων στη διαχείριση των δρομολογίων μας, με το ΥΝΑΝΠ να έχει τον ρόλο του ρυθμιστή σε κάθε μας βήμα.

Δραστηριοποιούμαστε σ’ ένα περιβάλλον ελεύθερου και σκληρού ανταγωνισμού και αντιπαραθέσεων, αυτό είναι θετικό όταν είμαστε μακριά απ’ αυτό το τραπέζι, όμως όταν είμαστε εδώ πρέπει να στηρίζουμε τα κοινά μας συμφέροντα και τις διεκδικήσεις μας, την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, τη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης, την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού μας πλαισίου και την απαλλαγή μας από τις στρεβλωτικές παρεμβάσεις των αρχών. Και όλα αυτά είναι σαφώς πιο σημαντικά από ένα ωράριο αναχώρησης 5 λεπτά νωρίτερα ή αργότερα.

Με παρεμβάσεις του Συνδέσμου μας πετύχαμε τη διατήρηση των ειδικών συνθέσεων στην Αδριατική και έχουμε επιβιώσει μέχρι σήμερα. Επίσης θέλω να σας θυμίσω ότι η ανάπτυξη των ταχυπλόων έγινε με την κατάργηση της δεκάμηνης υποχρεωτικής απασχόλησης, την οποία διαπραγματεύθηκε επίσης ο ΣΕΕΝ.

Σας εύχομαι ότι καλύτερο για εσάς και τις οικογένειές σας και για μία μια καλή χρονιά για τις επιχειρήσεις μας και καλή δύναμη να ξεπεράσουμε τα προβλήματά μας”.